28 kwietnia 1873 roku Rada Miasta zdecydowała o utworzeniu w Krakowie Miejskiej Straży Pożarnej. Na początku placówka MSP umiejscowiona była w Sukiennicach, gdzie znajdowały się tam pomieszczenia dla strażaków, koni i wozów oraz sprzęt gaśniczy. Później Miejska Straż Pożarna mieściła się w odwach przy Ratuszu. W 1879 roku wybudowano odrębny gmach dla MSP Kraków przy ul. Kolejowej (aktualna ul. Westerplatte).
Na terenie miasta Kraków znajdowało się pięć oddziałów ZSP:
Oddział I - DZIELNICA ŚRÓDMIEŚCIE (od 1879 roku ul. Westerplatte, aktualnie JRG 1 Kraków),
Oddział II - DZIELNICA PODGÓRZE (od 1962 roku ul. Rzemieślnicza, aktualnie JRG 2 Kraków),
Oddział III Szkolny - DZIELNICA NOWA HUTA (aktualnie JRG SA PSP Kraków),
Oddział VIII - DZIELNICA KROWODRZA (od 1986 roku ul. Zarzecze, aktualnie JRG 3 Kraków),
Oddział V - DZIELNICA PODGÓRZE (od 1983 roku ul. Obrońców Modlina, aktualnie JRG 4 Kraków).
Zawodowa Straż Pożarna w Krakowie została zmieniona na Państwową Straż Pożarną w 1992 roku, w związku z wejściem ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o Państwowej Straży Pożarnej. W miejsce ZSP zostały utworzone nowe jednostki organizacyjne PSP. Dla operacyjnego zabezpieczenia miasta Krakowa powstało pięć Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych, w tym jedna na bazie Szkoły Aspirantów PSP. Również w związku z wejściem ustawy Krakowska Szkoła Chorążych Pożarnictwa po niemal dwudziestu latach zakończyła swoją działalność. Przekształcono ją w Szkołę Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej.
Oznaczenia pojazdów w dawnych latach - czytaj więcej...
W latach 1972-1975 przeprowadzono w Polsce reformę administracyjną w wyniku której zniknęły powiaty a liczba województw wzrosła z 17 do 49. W miejsce komend powiatowych wprowadzono komendy rejonowe. Nowe kody operacyjne pojazdów zaczęły obowiązywać od stycznia 1976 roku i były one skonstruowane w następujący sposób:
Każdy numer operacyjny składał się z trzech ugrupowań dwucyfrowych liczb (w sumie 6 cyfr) w układzie XX-YY-ZZ gdzie XX to PREFIKS, YY ? INFIKS, ZZ ? SUFIKS.
PREFIKS to oznaczenie województwa. W przypadku województwa miejskiego krakowskiego to numer 18.
INFIKS to dwucyfrowym wyróżnikiem komendy wojewódzkiej, komendy rejonowej, szkoły pożarniczej oraz kolejnego oddziału ZSP.
SUFIKS to dwucyfrowa liczba, w której pierwsza cyfra oznaczała typ jednostki straży, druga zaś kolejny numer samochodu.
- 18-00-xx - Komenda Wojewódzka Straży Pożarnej Kraków
- 18-01-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Kraków-Śródmieście i I Oddz. Zawodowej Straży Pożarnej Kraków
- 18-02-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Kraków-Podgórze i II Oddz. Zawodowej Straży Pożarnej Kraków
- 18-03-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Kraków-Nowa Huta i III Oddz. Szkolny Zawodowej Straży Pożarnej Kraków
- 18-04-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Kraków-Krowodrza
- 18-05-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Myślenice
- 18-06-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Proszowice
- 18-07-xx - Komenda Rejonowa Straży Pożarnej Skawina
- 18-08-xx - VIII Oddz. Zawodowej Straży Pożarnej Kraków
- 18-09-xx - V Oddz. Zawodowej Straży Pożarnej Kraków
- 50-03-xx - Szkoła Chorążych Pożarnictwa Kraków
Prezentujemy Państwu archiwalne zdjęcia oraz opisy pojazdów jakie służyły w Zawodowej Straży Pożarnej w Krakowie.
- strona ciągle w budowie -
Ciężki samochód gaśniczy wodno-pianowy na podwoziu Jelcza 315MS wyposażonym w silnik z turbosprężarką o moc 243 koni mechanicznych. Czteroosobowa załoga zajmowała miejsca w kabinie seryjnej w układzie miejsc 2+2. Centralne miejsce zabudowy zajmował dwukomorowy zbiornik na wodę o pojemności 6000 litrów. Skrytki na sprzęt i armaturę oraz pulpit sterowniczy autopompy osłonięte zostały brezentowymi żaluzjami. W pojeździe zastosowano nową autopompę A32 o wydajności 3200 l/min. Na pomoście górnym zainstalowano jedno działka wodno-pianowe produkcji austriackiej. Masa całkowita pojazdu wynosiła 15 700 kg a prędkość maksymalną jaką mógł osiągnąć to 92 km/h. Wyposażenie pożarnicze Jelcza stanowiła podstawowa armatura wodna, węże strażackie, a także drabiny drewniane zamontowane na dachu.
Pojazd trafił do Zawodowej Straży Pożarnej w Krakowie w latach 70 i służył w Oddziale I.
Numer operacyjny: 18-0111
Tablica rejestracyjna: 9994-KN
Zdjęcie - Kalendarza wydanego przez KGSP w 1981 roku.
Opis - PRL998.pl/Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie
Średni samochód gaśniczy śniegowy podwoziu Star A25L wyposażony w rzędowy sześciocylindrowy silnik benzynowy S47 o mocy 105 koni mechanicznych. Masa całkowita pojazdu wynosiła 7400 kg, a prędkość maksymalną jaką mógł osiągnąć to 85 km/h. Dwuosobowa załoga zajmowała miejsca w seryjnej kabinie w układzie miejsc 1+1.
Głównym elementem zabudowy było 30 sztuk butli o łącznej pojemności 900 kg dwutlenku węgla umieszczone na metalowym stelażu oraz instalacja do podawania środka gaśniczego. Na wyposażeniu pojazdu znajdowały się również lance śniegowe, łomy, tarcze azbestowe a także ubrania żaroodporne.
Pojazd na przełomie lat 60-70 należał i użytkowany był przez Zawodową Straż Pożarną, która w tym czasie działała na terenie naszego miasta.
Zdjęcie - Zawodowa Straż Pożarna Kraków
Opis - PRL998.pl/Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie
Magirus-Deutz S 3500 SDA-25/16
Samochód specjalny SDA-25/16 z drabiną mechaniczną na podwoziu Magirus-Deutz S 3500. Pojazd wyprodukowany przez zachodnioniemiecki Magirus i wyposażony został w silniki wysokoprężnym Deutz o mocy 85 koni mechanicznych oraz układ jezdny 4x2. Kabina pomieściła 6-osobową załogę w układzie miejsc 1+1+4. Magirusa wyposażono ponadto w autopompę o wydajności 1600 l/min przy ciśnieniu 8 bar umieszczoną na przednim zderzaku. Za kabiną umieszczono platformę na której zainstalowano czteroprzęsłową drabinę o długości wysuwu 25 metrów a stabilność pracy drabiny zapewniały cztery podpory rozkładane ręcznie. Masa całkowita tego pojazdu wynosiła 7800 kilogramów a prędkość maksymalna z jaką mógł się poruszać to 75 kilometrów na godzinę.
Pojazd fabrycznie nowy pochodzący z importu w latach 50 trafił do Zawodowej Straży Pożarnej jaka działania na terenie miasta Kraków.
Zdjęcie - Zawodowa Straż Pożarna Kraków
Opis - PRL998.pl/Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie
5059KS - Jelcz 003 GBAM 2/8+8/JZS
Średni samochód gaśniczy wodno-pianowy Jelcz 003 wyprodukowany przez Jelczańskie Zakłady Samochodowe w Jelczu o numerach rejestracyjnych 5059KS. Podwozie pojazdu to Star A26P z sześciocylindrowym silnikiem benzynowym S474 o mocy 105 koni mechanicznych, pięciobiegową manualną skrzynią biegów oraz posiadający napęd 4x2. Dwusegmentowe nadwozie składające się z kabiny N-20.1 i nadwozia specjalnego N-762. Jelcz 003 pomieścił 6 strażaków w układzie miejsc 2+4. W tylnej części pojazdu umieszczono zbiornik na wodę o pojemności 2000 litrów oraz zbiornik na środek pianotwórczy o pojemności 200 litrów. Autopompa znajdująca się w wozie to PO-35 o wydajności 800 litrów na minutę przy ciśnieniu 8 bar. Masa całkowita pojazdu wynosiła 8660 kg, a mógł on osiągnąć maksymalną prędkość 80 km/h. Wyposażenie pożarnicze, jakie znajdowało się na tym pojeździe to motopompa, podstawowa armatura pożarnicza, węże strażackie, drabina, urządzenie szybkiego natarcia, a także działko wodno-pianowe.
Wóz w latach 70 należał i użytkowany był przez Zawodową Straż Pożarną, która działała na terenie miasta Kraków.
Tablica rejestracyjna: 5059KS
Zdjęcie - Zawodowa Straż Pożarna Kraków
Opis - PRL998.pl/Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie
0022KS - Żuk A-15 GLM 4/FSC
Lekki samochód gaśniczy wodno-pianowy Żuk A-15 wyprodukowany przez Fabrykę Samochodów Ciężarowych w Lublinie o numerach rejestracyjnych 0022KS. Podwozie pojazdu to Żuk A-15, z 4-cylindrowym silnikiem benzynowym M-20 o mocy 50 koni mechanicznych, czterobiegową manualną skrzynią biegów oraz posiadający napęd 4x2. Jednosegmentowe nadwozie zbudowane z elementów nadwozia modelu A-05. Żuk pomieścił 4 strażaków w układzie miejsc 2+2. W tylnej części auta umieszczono motopompę M-400 PO-4 o wydajności 400 litrów na minutę przy ciśnieniu 4 bar. Masa całkowita pojazdu wynosiła 2300 kg, a mógł on osiągnąć maksymalną prędkość 95 km/h. Wyposażenie pożarnicze, jakie znajdowało się na tym wozie to armatura pożarnicza, węże ssawne i tłoczne, drabina, stojak hydrantowy, aparaty powietrzne oraz gaśnice.
Wóz w latach 70 należał i użytkowany był przez Zawodową Straż Pożarną, która działała na terenie miasta Kraków.
Tablica rejestracyjna: 0022KS
Zdjęcie - Zawodowa Straż Pożarna Kraków
Opis - PRL998.pl/Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie
Plac wewnętrzny SA PSP Kraków - Zdjęcie wykonane w okresie 1995-1997 rok
18-04-10 - GCBA 6/32 Tatra 148/Karosa
Ciężki samochód gaśniczy wodno-pianowy zabudowany przez czeską firmę Karosa. Wyprodukowany w 1981 roku. Podwozie pojazdu to Tatra 148 PP5 z silnikiem wysokoprężnym o mocy 212 koni mechanicznych, pięciobiegową manualną skrzynią biegów oraz posiadająca napęd na wszystkie koła 6x6. Dwusegmentowe nadwozie składające się z kabiny i nadwozia specjalnego. Kabina pomieściła trzech strażaków w układzie miejsc 1+1+1. Masa całkowita pojazdu wynosiła 18 510 kg. Rozstaw osi - 4260+1320 mm. Dokładne wymiary Tatry to 8670mm x 2500mm x 2750mm (długość, szerokość, wysokość).
Zbiornik na wodę o pojemności 6000 litrów oraz zbiornik na środek pianotwórczy o pojemności 600 litrów. Autopompa znajdująca się w wozie o wydajności 3200 litrów na minutę przy ciśnieniu 8 bar. Na dachu zabudowy zostały zamontowane dwa działka wodno-pianowe o wydajności 1600 litrów na minutę każde, wysuwane teleskopowo o 250 milimetrów pod wpływem ciśnienia. Ilość nasad na Tatrze to dwie nasady ssawne 110 oraz cztery nasady tłoczne 75. Została ona też wyposażona w dwa urządzenia szybkiego natarcia o długości 20 metrów każde.
Wyposażenie pożarnicze, jakie znajdowało się na tym pojeździe to podstawowa armatura pożarnicza, węże strażackie, drabiny nasadkowe czy też sprzęt burzący. Na tyle wozu zamontowano dwa szperacze pozwalające oświetlić miejsce działań.
Tatra do Zawodowej Straży Pożarnej, która działała na terenie miasta Krakowa trafiła w latach 80 i otrzymała oznaczenie operacyjne 18-04-10. Numery operacyjne zostały umieszczone w przedniej części zabudowy po obu stronach zaś z tyłu umieszczono rysunek telefonu i numer 998. Na kabinie pojazdu umieszczono herb miasta Krakowa. Wizualnie pojazd wyróżniał się białymi elementami karoseryjnymi typu barierki, zderzaki, białe oblamówki od felg a także cały wóz oklejony został do około białym paskiem. Tatra służbę w Zawodowej Straży Pożarnej zakończył w 9 czerwca 1993 roku, kiedy to decyzją Komendy Wojewódzkiej została przekazana dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Czulicach (powiat krakowski, gm. Kocmyrzów-Luborzyca). Z pojazdu zniknął charakterystyczny biały pasek, herb miasta Krakowa został zastąpiony herbem gminy Kocmyrzów-Luborzyca. W miejscu numeru 998 z grafiką telefonu umieszczono numery operacyjne. Po 2002 roku pojazd z OSP Czulice dostał numer operacyjny 337K48. Pojazd w 2013 roku był dużą atrakcją podczas obchodów 140-lecia Krakowskiej Straży Pożarnej. Po 35 latach pojazd zakończył swoją służbę w pożarnictwie i został zezłomowany przez druhów z Czulic.
Numer operacyjny: 18-04-10 w ZSP / 337[K]48 w OSP Czulice
Tablica rejestracyjna: KWE 8517
Zdjęcia ? Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie, Archiwum Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie (sygn. arch. 126/3), zdjęcia archiwalne Gminy Kocmyrzów-Luborzyca, kadry reportażu Telewizji Kraków z pożaru Filharmonii z 1991 roku.
Opis - PRL998.pl/Kraków112 - Krakowskie Ratownictwo w Obiektywie
