Dodatkowo w województwie małopolskim funkcjonariuszy Oddziału Prewencji Policji wspiera około 1000 specjalnie przeszkolonych funkcjonariuszy pionu prewencji ze stanu małopolskich komend powiatowych/miejskich, którzy wchodzą w skład Nieetatowych Pododdziałów Prewencji.
W chwili obecnej struktura OPP w Krakowie przedstawia się następująco:
Dowództwo oddziału:
- Dowódca oddziału,
- Zastępcy dowódcy oddziału.
Zespół Organizacji Służby:
- Pomocnik dowódcy oddziału,
- Specjalista,
- Dyżurni OPP,
- Asystenci.
Zespół Transportu i Zaopatrzenia:
- Pomocnik dowódcy oddziału,
- Asystenci.
Zespół Szkolenia:
- Pomocnik dowódcy oddziału,
- Specjaliści.
Zespół Medyczny:
- Lekarz,
- Policjant,
- Pielęgniarka/Ratownik medyczny.
Cztery Kompanie Prewencji składające się każda z:
- Dowództwa Kompanii,
- Czterech Plutonów Prewencji.
Pluton Wzmocnienia:
Składa się z:
- Dowódcy plutonu,
- Trzech Drużyn Miotaczy Wody (dowódca, referent, policjant),
- Załogi Transportera Opancerzonego (referenci),
- Czterech drużyn: Automatycznej Wyrzutni Granatów Łzawiących, Reflektora Olśniewającego, Long Range Acoustic Device (LRAD, emitujący fale ultradźwiękowe) wykorzystywanego jako urządzenie rozgłaszające dużej mocy.
Pluton Wsparcia Taktycznego:
- Dowódca Plutonu
- Dowódcy drużyn
- Referenci
- Policjanci
Policjanci OPP w Krakowie pełnią przede wszystkim służbę prewencyjną w formie patrolowo-interwencyjnej oraz udziału w akcjach/operacjach policyjnych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Około 80% służb jest pełnionych na terenie Komendy Miejskiej Policji w Krakowie, a pozostałe 20% to służby na terenach poszczególnych KPP. m.in.: Wieliczka, Zakopane, Kraków (powiat krakowski), Chrzanów.
Na terenie województwa małopolskiego funkcjonariusze biorą udział we wszelakiego rodzaju zabezpieczeniach zgromadzeń, manifestacji, protestów (również małych pikiet), różnego rodzaju imprez masowych w tym sportowych (m.in. meczy piłkarskich, hokejowych, koszykówki), pobytu przedstawicieli państwa obcych, a także wizyt delegacji rządowych RP.
Jako odwód Komendanta Głównego Policji kierowani byli i są do dyspozycji innych Komend Wojewódzkich Policji realizując służby między innymi na terenie:
- - KSP w Warszawie podczas operacji związanych z zabezpieczeniem Marszu Niepodległości, szczytu klimatycznego COP, manifestacji i zgromadzeń, obrad z udziałem przedstawicieli państw obcych, meczów piłkarskich w tym ramach rozgrywek EURO 2012 w trybie alarmowym w dniu 12 czerwca 2012 roku skierowano do Warszawy całość sił OPP w Krakowie w związku z zbiorowym naruszeniem porządku publicznego podczas meczu Polska - Rosja,
- - KWP w Poznaniu w związku z zabezpieczeniem szczytu klimatycznego COP,
- - KWP we Wrocławiu w ramach rozgrywek EURO 2012, zabezpieczeniem meczy ligowych z udziałem drużyn krakowskich,
- - KWP w Gorzowie Wielkopolskim w związku z zabezpieczeniem festiwalu WOODSTOCK w Kostrzynie nad Odrą,
- - KWP w Katowicach w związku z zgromadzeniami oraz rozgrywkami meczy reprezentacji Polski, a także meczami ligowymi drużyn krakowskich,
- - KWP w Łodzi w związku z meczami derbowymi rozgrywanymi w tym mieście.
Ponadto w ramach patroli zabezpieczających nadzorują przemieszczanie się zorganizowanych grup kibiców przemieszczających się na terenie województwa małopolskiego pojazdami lub koleją w związku z rozgrywkami przede wszystkim lig piłkarskich.
Podczas udziału w akcjach/operacjach policjanci OPP w Krakowie brali bezpośredni udział w działaniach przywracających zbiorowo naruszony porządek publiczny.
Funkcjonariusze OPP w Krakowie kierowani są również do ochrony osób zagrożonych oraz zapewniają bezpieczeństwo w rejonach placówek dyplomatycznych znajdujących się na terenie Krakowa, w tym wykonując służbę na posterunkach stałych.
Realizowali również służby w związku z wystąpieniem klęsk żywiołowych w tym powodzi, dużych pożarów zabezpieczając rejony zagrożone, a także biorąc bezpośredni udział w działaniach związanych z minimalizacją lub likwidacją skutków wystąpienia takich sytuacji.
Policjanci OPP w Krakowie w roku 2012 brali udział łącznie w 406 zabezpieczeniach, a w roku 2013 łącznie w 429.
Ze stanu OPP w Krakowie wyznaczany jest również tzw. Pluton Alarmowy, którego celem jest natychmiastowe podjęcie działań na terenie województwa w przypadku wystąpienia sytuacji wymagających jak najszybszego użycia większych sił policyjnych, wsparcia działania jednostek terenowych w przypadku m.in. prowadzenia działań poszukiwawczych, zabezpieczeń miejsc zdarzenia, zabezpieczenia prewencyjnego akcji ratunkowych, podjęcia działań interwencyjnych w przypadku wystąpienia zbiorowego naruszenia porządku publicznego. Pododdział alarmowy jest utrzymywany 24 godziny na dobę i pełnią w nim służbę w określonych godzinach w danym dniu policjanci wyznaczonego Plutonu Prewencji. Do użycia Plutonu Alarmowego w skali roku dochodzi około w ponad 100 przypadkach.
Funkcjonariusze krakowskiego Oddziału Prewencji Policji co roku wspierają Policjantów z Węgier podczas zabezpieczenia wyścigu Formuły I Hungaroring pod Budapesztem, a także dwukrotnie brali udział w międzynarodowych ćwiczeniach sił policyjnych w ośrodku szkoleniowym Saint Astier na terenie Francji, w tym w czerwcu 2013 roku 17 f-szy krakowskiego OP. Podczas ćwiczeń doskonalono umiejętności związane m.in. z prowadzaniem działań przywracających zbiorowo naruszony porządek publiczny, działań pościgowych, zabezpieczeniem miejsc zdarzeń wymagających użycia większych sił policyjnych.
Ze względu na specyficzny charakter jednostki oraz jej specjalizację policjanci używają dodatkowego wyposażenia i są to między innymi jednostki broni gładkolufowej z amunicją niepenetracyjną, siatkowe zestawy obezwładniające, plecakowe miotacze substancji obezwładniających, chemiczne środki obezwładniające, czy też środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających.
Na indywidualnym wyposażeniu każdego policjanta OPP w przypadku działania w pododdziale zwartym znajduję się zestaw przeciwuderzeniowy, w którego skład wchodzi kamizelka przeciwuderzeniowa wraz z ochraniaczami barków i ramion - potocznie nazywana "żółwiem", ochraniacze nóg potocznie zwane nagolennikami (chronią kolano, goleń a także podbicie stopy), ochraniacze ud, ochraniacze przedramienia, rękawice przeciwuderzeniowe. Każdy z policjantów posiada kask przeciwuderzeniowy z osłoną twarzy (przyłbicą) oraz maskę przeciwgazową i pałkę szturmową typu PS. Dodatkowo wyznaczani policjanci wyposażani są w tarcze ochronne, plecakowe i ręczne miotacze pieprzu (udowe - 1 kg), środki ppoż.(gaśnice, koce) w przypadku wystąpienia ataku z użyciem środków zapalających, strzelby gładkolufowe z amunicją niepenetracyjną.
W chwili obecnej używane są zestawy przeciwuderzeniowe wyprodukowane przez firmę MASKPOL na podstawie specyfikacji Instytutu Technologii Bezpieczeństwa "Moratex" oraz kaski ochronne MS Gallet, w który to sprzęt policjanci OPP w Krakowie zostali wyposażeni przed rozgrywkami EURO 2012.
Ponadto na podstawowym indywidualnym wyposażeniu każdego policjanta znajduje się broń palna osobista (pistolety GLOCK/Walther P99), kajdanki służbowe, pałka typu "tonfa", ręczny miotacz pieprzu (indywidualny), notatnik służbowy, opatrunek osobisty, indywidualna kamizelka kuloodporna kamuflowana, latarki. Do działań zespołowych m. in. pościgów za uzbrojonymi niebezpiecznymi przestępcami dodatkowo każdy z policjantów posiada na wyposażeniu pistolety maszynowe typy PM-84/PM-98 lub karabinki szturmowe AK/AKMS.
Od kilku lat funkcjonariusze OP użytkują kamizelki taktyczne, które świetnie się sprawdzają szczególnie w patrolach pieszych, zapewniając wygodne ułożenie wyposażenia oraz komfort podczas przemieszczania się w tym w sytuacjach dynamicznych m. in. pościgach.